Gazlı Söndürme Sistemlerinde ,her bir mahal için ayrı bir Söndürme Kontrol Paneli bulunmalıdır.
Otomatik Söndürme Panelleri, yangın durumunda telafisi mümkün olmayan ya da proses devamlılığı için önem ihtiva eden riskli ve değerli alanlar, bilgi işlem odaları, MCC odaları, arşiv odaları, müzeler, gemiler v.b. mekanlarda kullanılır.
Gazlı söndürme sistemlerinin algılama tarafında genel olarak noktasal dedektörler ya da aktif hava çekmeli duman dedektörleri kullanılmaktadır. Tasarım ve uygulamalarda mahale göre ve yangın ürünlerini (duman, ısı, alev vb) en doğru ve erken şekilde algılayabilecek teknolojilerin tercih edilmesi gerekmektedir.
Özellikle işletme devamlılığının sağlanabilmesi için erken algılamanın önemli olduğu Metro, Havalimanı, Alışveriş Merkezi, Endüstriyel Tesis v.b. projelerin pano odası, sistem odası gibi alanlarında aktif hava örneklemeli sistemler kullanılmaktadır.
Noktasal Dedektörler İle Algılama
Aşağıdaki görsel noktasal dedektörler kullanılarak oluşturulan ve çapraz zonlama yapılan bir uygulama örneğine aittir. Noktasal dedektörler kullanılarak yapılan yerleşimlerde yangın ürünlerini farklı özelliklerden dolayı algılayabilecek, farklı çalışma prensiplerine sahip dedektörler kullanılmakta ve çapraz zonlama ile 2 ayrı zon teşkil edecek şekilde birbirlerine irtibatlandırma yapılmaktadır. Böylelikle, söndürme sisteminin iki zonunundan aynı anda alarm sinyali geldiğinde söndürme sistemi devreye girmektedir. Eğer tek zondan bir bilgi alınıyor ise, bu durum bir ön alarm bilgisi olarak kullanıcıyı uyarmakta ve söndürme sistemi bu etapta aktive olmamaktadır. Çapraz zonlama ile tek bir zondan gelebilecek bir yanlış algılamada söndürme gazının gereksiz yere boşaltılmasını önlenmesi hedeflenmektedir.
Aktif Hava Çekmeli Dedektörler İle Algılama.
Projelerde işletme devamlılığının sağlanabilmesi için erken algılamanın önemli olduğu alanlarda (Pano Odası, Sistem Odası v.b.) aktif hava örneklemeli sistemleri kullanmak tercih edilmektedir.
Aktif Hava Çekmeli Duman Dedektörleri; korunan mahalden bir boru şebekesi vasıtasıyla çektiği havayı, çok hassas bir dedektörde sürekli olarak izleyerek çok küçük miktarlardaki dumanı algılayabilen sistemlerdir. Aktif hava çekmeli dedektörler, noktasal ya da ışın tipi dedektörlerin aksine dumanın kendisine ulaşmasını beklemek yerine ortamdan sürekli hava çekerek örnek alan “aktif” cihazlardır. Noktasal ya da ışın tipi dedektörler gibi dumanın birikmesini sağlayacak yatay bir yüzeye (tavan vb.) ihtiyaç duymazlar. Bu özellikleri sayesinde istenilen her yükseklikte çoklu algılama yapabilirler. Ayrıca noktasal ve ışın tipi dedektörlere kıyasla çok geniş bir hassasiyet aralığına sahiptirler. Gazlı söndürme sistemleri ile aktif hava çekmeli duman dedektörleri entegre bir şekilde çalışabilmektedir. Hava çekmeli duman dedektörünün 1. ve 2. alarm seviyeleri yangın alarm sisteminden izlenmekte, dedektörün 3. ve 4. alarm seviyeleri ise gazlı söndürme sisteminin zon girişlerine bağlanarak otomatik söndürme sistemine entegrasyonu yapılmaktadır.
Sistemin diğer algılama kriterlerine göre başlıca avantajları aşağıdaki gibidir.
- Söndürme sistemlerinde gereksiz gaz deşarjlarının önlenmesi,
- Güvenli tahliye için ekstra zaman,
- Hızlı algılama süresi,
- Estetik ve göze batmayan algılama ihtiyacı,
- Bakım kolaylığı
Bekletme Butonu(HOLD): Sistem genel alarm durumundayken kontrol panelinin geri sayım süresini durdurur veya geri sayımı yeniden başlatır.
Boşaltma Butonu(RELEASE): Sistemin manuel olarak gazı boşaltmasını sağlar.
İptal Butonu(ABORT): Gaz boşalma geri sayım süresi içerisinde durdurma butonu aktif edilerek gaz boşaltma İPTAL edilebilir
Söndürme yapılacak bölgelerde algılama yapıldığını veya söndürmenin aktive olduğunu içerideki personele ikaz eden sesli ve görsel uyarı cihazları bulunmalıdır.
Flaşörlü Siren: Bir zondan bilgi alındığında alarm sinyalini gazlı söndürme yapılacak mahale bildirir.
Zil: Gazın ortama boşalma işleminin başladığını bildirir.
Kontrol panelinin;
1.zonuna bağlı olan detektörlerden biri algılama yaptığında, flaşörlü siren çalmaya başlamakta ve gazlı söndürme yapılacak mahale alarm bilgisi verilmektedir.
2.zona bağlı olan bir dedektör de algılamayı yaptığında, zil çalmaya başlamakta; gazın mahale boşalması için önceden panele tanımlanan süre(30sn.) geri saymaya başlamaktadır. Panelde programlanan geri sayma süresinin bitiminde Söndürme Kontrol Paneli, gaz tüplerinin içerisindeki gazı mahalde boşaltmaktadır.
Söndürme Kontrol Paneli yangını algıladıktan sonra yangın senaryosuna göre birçok işlemi başlatabilir veya istenirse durdurabilir.Bunlar; havalandırma sistemini ve ekipmanlarını kapatma, alarmı çalıştırma, UPS’i kapatma v.b.
Damperler birinci alarmdan sonra veya boşaltma butonuna basıldığında kapatılmalıdır. Mahale ait kapıların manyetik kontak ile adresli yangın izleme panelinden izlenmesi önerilir.
Gazlı Söndürme Sistemlerinde,her bir mahal için ayrı bir Söndürme Kontrol Paneli bulunmalıdır. Söndürme Kontrol Panelinin alarm, arıza, gaz boşaldı durum bilgileri adresli yangın izleme panelinden izlenmelidir. Bu işlem için adresli yangın alarm sistemine her söndürme kontrol paneli için 3 adet izleme modülü tahsis etmek yeterli olacaktır.